Vandaag een leerling geobserveerd die hardop denkend een tekst las. Hij zit in 3 h/v, heeft volgens de mentor de capaciteiten voor vwo. Is erg slim met betavakken, maar mist de capaciteiten om teksten te lezen. Dit brengt hem keer op keer in de problemen.
Het valt direct op dat hij technisch slecht voorleest: intonatie niet goed, klemtonen verkeerd, woorden verkeerd lezen. Daaraan merk je direct dat er nauwelijks begrip kan zijn. Toch laat hij heel veel strategieen zien. Hij begin met de titel, de tussenkopjes. Onderstreept moeilijke woorden, benoemt verwijswoorden en zegt waarnaar ze verwijzen. Als hij een stuk tekst niet snapt, leest hij terug. Ik sta verbaasd van de hoeveelheid strategieen die ik tegen kom. Toch lijkt er geen begrip te bestaan. Als ik hem vraag terug te vertellen wat hij gelezen heeft, kan hij dit inderdaad niet.
Het blijkt dat zijn docent Nederlands heel veel tijd besteed aan leesstrategieeen. Je zou denken, dat dat natuurlijk heel goed is. Maar deze jongen wil zo graag leren lezen, dat hij ze allemaal toepast, maar geen idee heeft waarom hij het doet.
Grappig dat hij bij een economietoets direct strategieeen laat zien bij de grafieken. Daar heeft hij meteen feeling mee en wil hij direct induiken.
Ik realiseer me dat het klassikaal aanbieden van leesstrategieen ook niet voor iedereen een oplossing is. Leesvaardigheid blijft maatwerk.
Posted under strategieeen
This post was written by sonjanederlands on april 20, 2012
Hoi Sonja,
Hier nog een keer Mirjam de Bruijne (van de CED Groep). Heel interessant wat je hier schrijft over de aanpak van deze leerling. Ik heb net voor mijn promotie-onderzoek een paar artikelen gelezen (van Paul van den Broek e.a. en een nog ongepubliveerd artikel van De Milliona, Van Gelderen & Sleegers) waarin melding gemaakt wordt van zwakke begrijpend lezers die gedrag vertonen dat lijkt op dat van goede lezers, maar zonder het gewenste resultaat. Zo gaan veel leerlingen regelmatig terug in de tekst om stukjes te herlezen, maar hebben de stukjes die ze herlezen vaak geen relatie tot het tekstdeel waar ze oorspronkelijk waren, of tot een te beantwoorden vraag. Of leerlingen passen – net als die jongen bij jou op school – routinematig de strategie ‘oriënteren op de tekst’ toe, zonder de tekstkenmerken te koppelen aan eigen kennis. Zelf kom ik dit gedrag in mijn onderzoek onder vmbo-leerlingen ook veel tegen.
Van den Broek onderscheidt twee verschillende types: het ene legt nauwelijks verbanden met kennis buiten de tekst en past vooral overmatig de strategie parafraseren toe (veel tussentijds samenvatten waar het over gaat, maar grotendeels in de woorden van de tekst, niet echt in eigen woorden), het andere type legt wel allerlei verbanden, maar met irrelevante eigen kennis of met verkeerde andere tekstdelen. Bij jouw leerling lijkt vooral het eerste aan de hand. Als ik Van den Broek goed begrijp zou dit type lezer gebaat zijn bij oefeningen waarin hij tijdens het lezen expliciet probeert verbanden te leggen tussen wat hij net gelezen heeft en wat hij al weet (bijvoorbeeld via vragen als: Heb ik dit al eens eerder gehoord? Kan ik hier een voorbeeld van noemen?) Bij het andere type (en meer in het algemeen bij zwakke begrijpend lezers) ligt de oorzaak hoogstwaarschijnlijk aan een gebrek aan relevante voorkennis. Zou daar bij deze jongen ook sprake van kunnen zijn? Als hij teksten over Beta-onderwerpen wel redelijk begrijpt… Als je wilt kan ik je wel een artikel van Vd Broek sturen.
Hoop dat je dit jaar weer blijft bloggen en misschien zie we elkaar nog eens op een conferentie!
Groeten,
Mirjam
Sorry voor de late reactie, ik ben erg blij met wat je schrijft, maar een beetje hectisch begin van het schooljaar. Ik ga zeker van je tips gebruik maken. Ik zou het artikel heel graag van je ontvangen.
Sonja ik misbruik je bog even. Miriam, ik ben zelf bezig met promotieonderzoek naar online tekstbegrip zie http://hpblogs.nl/jeroencl/2012/09/deel-2-promotieonderzoek-de-survey/ en http://jeroenclemens.wordpress.com/ Ik ben benieuwd naar jouw promotieonderzoek. Graag contact.