Sonja Nederlands – tekstbegrip

Gisteren een korte presentatie gegeven aan mijn collega’s in de vaksectie over begrijpend lezen. Jammer dat er niet heel veel tijd was voor discussie, want ik merk toch dat veel collega’s tegen dezelfde problemen aanlopen als ik.
Vandaag als ‘vervolg’ in de pauze een kort overleg over kernzinnen. Hoe leer je leerlingen de kernzin uit een alinea te halen? De enige truc die in schoolboeken staat is dat een kerzin aan het begin of aan het eind van een alinea staat. Een truc die zeker in de bovenbouw vaak niet meer werkt. Maar wat dan? Ik probeer het wel eens met ‘SEXI’. Dat heb ik voor het eerst gehoord bij argumenteren: een goed argument heeft een Statement, een EXplain en een Illustrate. Dit kun je ook op de meeste alinea’s toepassen. En kan helpen. Wat ik ook doe, is de tip waar ik eerder over geblogd heb: namelijk dat je leerlingen eerst de zinnen weg laat strepen die echt overbodig zijn. Dan blijven er maar een paar over en wordt het overzichtelijker waar de alinea echt over gaat.

Ik vraag me inmiddels af hoe ik zelf eigenlijk de kernzin eruit haal. Ik neig naar ‘op mijn gevoel’, maar dat is natuurlijk niet genoeg. Dan kom ik toch ergens uit dat ik de alinea samenvat in eigen woorden en daar dan de bijbehorende zin bijzoek. Ik houd daarbij scherp de structuur van de tekst in de gaten: wat doet de schrijver in deze alinea?

Weer een leuk onderwerp wellicht voor een onderzoeksgroep voor volgend jaar. Ik kan me zo voorstellen dat meer collega’s hier mee zitten.

Posted under Geen rubriek

Een leuke les gehad met activerende didactiek. Een les gegeven van Ekens http://www.slo.nl/voortgezet/tweedefase/vakken/nederlands/. Bovendien een leuke tekst gepakt. Een wat oudere tekst, maar nog steeds met een aansprekend onderwerp: de Funbury, jezelf drie kwartier laten begraven voor slechts 75 euro. Weer eens wat anders dan een rondje in een achtbaan.

Een les tekstbegrip gaat inderdaad een stuk makkelijker met leuke teksten. Fijn dat ze even vanzelf gaan lezen. Geen stimulans nodig hebben, maar even echt willen weten wat er in staat. Gesprekken over de inhoud volgen snel. Ik vraag me wel steeds af hoe zich dat verhoudt tot de examenteksten. Helaas zijn die niet op het lijf van de leerlingen geschreven. Kan ik ervan uit gaan dat ze na een groot aantal ‘Funbury-teksten’ vanzelf naar moeilijkere teksten kunnen? Of moet ik meer stap voor stap naar moeilijkere teksten? En ligt het ook niet aan gebrek aan algemene ontwikkeling? Een tekst over politiek vergt toch andere voorkennis dan over de Funbury. Heb laatst ergens gelezen dat een school lessen geeft in ‘algemene ontwikkeling’ en dat leerlingen toen ook beter gingen lezen. Wel lastig als je maar twee uur per week hebt…

Ik heb de leerlingen tijdens deze les verdeeld in twee groepen: de ene groep ging bij elke alinea in tweetallen een kernvraag bedenken, de andere helft moest in tweetallen per alinea de kernzin onderstrepen. Ik heb de leerlingen op de ene helft van het bord de kernvraag laten opschrijven en op de andere helft de kernzin. Ik vond het zelf ook wel grappig: het klopte. Links stond de kernvraag en rechts stond het antwoord op die vraag (namelijk de kernzin). Een leuke ontdekking die ook de leerlingen  aansprak. Een gesprekje volgde dat de rest van de alinea een uitleg is bij deze zin, of een voorbeeld. Een leuke, nuttig, activerende les. De volgende les kwam nog iemand naar me toe dat ze veel had gehad aan die les. Hoe mooi kan het leven zijn?

Posted under Geen rubriek, lessen