Sonja Nederlands – tekstbegrip

Volgens mij valt er nog heel wat winst te boeken als het me lukt om meer gebruik te maken van samenwerkend leren bij tekstbegrip. Ik ben nog altijd blij met Ettekoven die me de basisprincipes daarvan heeft geleerd. Van wederzijdse afhankelijkheid heb ik gebruikt gemaakt voor een les tekstbegrip in mijn havo 5 klas. Ik heb de klas in tweeen verdeeld. En elke helft van de klas weer in groepjes van drie. De ene helft van de klas kreeg een ingezonden brief uit de krant over ADHD, en de andere helft van de klas kreeg een ingezonden brief uit de krant over isoleercellen. Ik heb bewust gekozen voor overtuigende teksten omdat de meeste teksten in de examens betogende teksten zijn. Daarnaast heb ik gebruik gemaakt van de actualiteit om de motivatie te verhogen. Elk groepje uit de ene rij, vormde een team met een groepje uit de andere rij. Voor elkaar moesten ze een samenvatting van de tekst maken in niet meer dan 10 zinnen. (Wederzijdse afhankelijkheid). Op zoek naar de kernzinnen dus. Uiteraard kregen ze daarbij een tijdslimiet.
De gemaakte samenvattingen werden uitgewisseld binnen het team. De groepjes moesten nu op basis van die samenvatting vragen beantwoorden.

Het was leuk om te zien dat de groepjes vooral gingen kijken of de andere groep op basis van hun samenvatting die vragen zouden kunnen beantwoorden. Het leereffect zat hem volgens mij dan ook vooral daarin. De betrokkenheid en de werkhouding waren goed. Ik wil deze vorm zeker nog herhalen, zodat ze van elkaar leren door samen op zoek te gaan naar kernzinnen.

Posted under activerende didactiek, lessen, samenwerkend leren

Gisteren een prima les met havo 4. Op de basisschool werkte ik dagelijks met instructiegroepen. Na de klassikale  instructie ging ik met een groep leerlingen aan het werk, terwijl de rest van de klas zelf aan het werk ging. Ik vroeg me af waarom ik dat eigenlijk niet meer deed op het voortgezet onderwijs. Gisteren daarom zelf leerlingen ingedeeld in groepen van 3. In iedere groep had ik iemand ingedeeld die een hoog cijfer had gehaald voor het SE tekstbegrip en ik stelde zelf een groep samen met leerlingen die een onvoldoende hadden gehaald. De leerlingen gingen zonder morren in de groepen zitten. Dat vond ik op zich al opvallend (ik werk op een daltonschool, dus dat zal er ongetwijfeld positief aan bijdragen). De leerlingen met de hoge cijfers riep ik bij me (ik heb ze overigens niet verteld dat dat de reden was..) en maakte ze tot ‘captain’. Ik gaf ze de opdracht ervoor te zorgen dat om de beurt de tekst hardop gelezen werd en dat ze samen de vragen moesten maken. Zij mochten als alle vragen gemaakt waren, bij mij het antwoordmodel komen halen. Ik vertelde ze dat het een eindexamen tl was. Iedereen ging hard aan ht werk.. Ik ging zelf aan het werk met de groep leerlingen. Daar gebruik ik nog steeds de techniek van reciprocal teaching bij. Tot nu toe heb ik daar het beste resultaat mee. We hebben het uitgebreid gehad over de tekst. Daarna heb ik de leerlingen de vragen zelf laten maken en ging ik een rondje door de klas. Er was goed gewerkt. Leerlingen vonden het ook wel ‘stoer’ om een tl examen te maken en het gaf ze een goed gevoel dat het gelukt was. Terug bij het groepje met de verlengde instructie bleek ook deze groep de vragen goed te hebben. ‘Juf, nu ik de tekst snap, gaan de vragen veel beter’.  Wat een ontdekking! Jammer dat dat pas in havo 4 komt. Ik raak er steeds meer van overtuigd dat de vragen bij de tekst de leerlingen erg in de weg zitten. Ze richten zich helemaal op het beantwoorden van de vragen en gaan daarbij totaal voorbij aan het begrijpen van de tekst tijdens het lezen.

Posted under activerende didactiek, differentiatie

Weer voor het eerst bij elkaar gezeten met onze onderzoeksgroep Nederlands. We mogen dit schooljaar weer met vier docenten Nederlands ontwerpen.Ik verheug me erop om weer een tijd samen met zeer ervaren collega’s aan de slag te gaan met het verbeteren van ons onderwijs en tot mijn grote vreugde nemen we  tekstbegrip als onderzoeksterrein.  

Tijdens ons eerste gesprek vandaag kwamen we op het belang van woordenschatonderwijs en op het stellen van vragen bij de tekst. Twee voor mij heel belangrijke punten merkte ik en toch moet ik bekennen dat deze onderdelen nog steeds geen expliciete plaats innemen in mijn lessen tekstbegrip. Vreemd eigenlijk, dat vraagt om goede voornemens….

Posted under activerende didactiek, onderzoek

Ik las in de krant een bericht dat leerlingen op de basisschool nog aardig goed spellen en dit langzaam weer kwijt raken op het voorgezet onderwijs. Ik heb dit artikel gebruikt voor begrijpend lezen in havo 5. Met de leerlingen heb ik kort dit artikel doorgesproken. De meeste leerlingen herkenden zich wel in deze bevindingen. Volgens hen kwam dat vooral doordat ze er niet meer mee oefenen. Ik heb net twee jaar les gegeven in de onderbouw v.o. en daar viel het me juist op dat er in het boek zoveel aandacht was voor spelling. Ik denk eerder dat het de transfer is waar geen aandacht aan besteed wordt.. Maar goed, dat is weer een ander onderwerp.

Ik heb de leerlingen een journaal-item over dit bericht laten maken. Ze mochten hierbij tussen de 10 en 15 zinnen gebruiken. De leerlingen gingen direct in tweetallen aan de slag. Ze lezen zo intensief het bericht – dat ging nu eigenlijk vanzelf. hoefde ik niets aan te doen. En ze zagen zelf ook al heel snel dat dit natuurlijk alles te maken had met samenvatting. Ik wilde de leerlingen de verschillende ‘uitzendingen’ met elkaar laten vergelijken, maar dat is vrij lastig. Daarvoor moet je het eigenlijk op papier hebben. Dus: leuke werkvorm, heel activerend (vanwege de presentatie de ze te wachten staan, gaan ze direct aan de slag), in tweetallen hebben ze het over kernzinnen, maar lastig na te bespreken.

Twee vervolgactiviteiten die ik daarom binnenkort ga uitproberen:

- drie van die journaal-items op papier zetten en op volgorde laten leggen: welke is de beste en waarom?

- leerlingen filmpjes laten maken waarin ze echt het journaal oplezen en andere leerlingen (drie) filmpjes met elkaar laten vergelijken aan de hand van het oorspronkelijke bericht. Leerlingen kunnen zo die filmpjes terugkijken.

Posted under activerende didactiek, lessen

Van de week met havo 4 met een nieuwsbegrip tekst gewerkt. Ik wil ze deze laatste weken vooral motiveren om wat moeilijkere teksten te gaan lezen. 

Mijn opdracht: supersimpel, maar tot mijn eigen verrassing behoorlijk doeltreffend. Ik had de tekst genomen over de olieramp. Ik heb ze eerst in tweetallen op een A3-vel laten opschrijven wat ze van dit onderwerp al wisten. De leerlingen gingen direct aan de slag (is meestal wel anders bij tekstbegrip…). Daarna de opdracht gegeven om in de tekst te kijken wat ze nog niet wisten en dat aan te vullen op hun A3-vel. Ook dit ging eigenlijk snel goed. De meeste leerlingen gingen fanatiek aan de slag, een paar wat nonchalanter, maar iedereen was aan de slag met de tekst. Op een gegeven moment ontstond de vraag of de olie onze kant op zou kunnen komen. Op de beamer de Golf van Mexico opgezocht. Uiteindelijk heb ik ze op laten schrijven wat ze dachten dat de hoofdgedachte was van de tekst en van 1 alinea de kernzin laten markeren. Samen nog kort besproken.

Simpele uitbreiding, waar ik deze keer geen tijd voor had:

- Op A3 noteren wat je over het onderwerp weet

- In andere kleur noteren wat je zou willen weten over dit onderwerp.

-Wordt er in de tekst antwoord gegeven op deze vragen? Schrijf het er bij.

Posted under activerende didactiek, lessen